این مقاله یه نگاه کلی به انواع سفارش‌ها تو کریپتو می‌ندازه، تقریباً شبیه همون سفارش‌هایی که تو معامله سهام استفاده می‌شن. ولی خب، این سفارش‌ها ممکنه به خاطر ساختار و شرایط خاص بازار کریپتو یه جور دیگه به کار برن.
تو روزهای اولیه ارز دیجیتال، صرافی‌ها انگار یه جور «غرب وحشی» بودن، چون کلی کسب‌وکار بی‌نظارت و پرخطر راه افتاده بود که اوجش هک معروف صرافی MtGox تو سال ۲۰۱۴ بود.
وقتی ساتوشی ناکاموتو سال ۲۰۰۹ بیت‌کوین رو راه انداخت، راه زیادی برای خرید و فروشش با پول معمولی یا جنسای دیگه نبود. بیشتر معامله‌ها مستقیم بین آدما (P2P) تو فروم معروف Bitcointalk انجام می‌شد.
این کارا حسابی ریسک داشت، ولی چون بیت‌کوین اون موقع عملاً هیچی ارزش نداشت، اعتماد کردن به یه غریبه خیلی مهم نبود. پولی که وسط بود، نسبت به حالا واقعاً ناچیز بود.
دوازده سال بعد، صرافی‌های قانون‌مند و مطمئن با رعایت قوانین سفت و سخت مثل شناخت مشتری (KYC)، جلوگیری از پول‌شویی (AML) و مقابله با حمایت مالی از تروریسم (CTF)، بازار کریپتو رو تو دنیا گرفتن.
حالا بازار صرافی‌های ارز دیجیتال میلیاردها دلار ارزش داره و صرافی‌ها روزی بیشتر از ۵۰ میلیارد دلار معامله انجام می‌دن.
این روزا صرافی‌های کریپتو دارن رقابت می‌کنن تا کلی ابزار جورواجور به معامله‌گرا بدن که بتونن بهترین تصمیم‌ها رو برای سود بیشتر و ضرر کمتر بگیرن.
انواع سفارش‌های معاملاتی تو کریپتو برای این طراحی شدن که معامله‌گرا بتونن خرید یا فروش رو تو زمان و قیمت مناسب خودشون انجام بدن و اشتباهات گرون‌قیمت رو کم کنن.
با اومدن اینترنت و سیستم‌های خودکار، معامله‌گرای معمولی تو بازار کریپتو می‌تونن بدون نیاز به واسطه، خرید و فروششون رو کنترل کنن و حالا خیلی راحت سفارش‌ها رو پردازش کنن.
دیگه اون روزا که معامله کردن کلی کار و زمان میبرد و شاید ساعت‌ها یا حتی روزها طول می‌کشید، خیلی وقته تموم شده.
قبل از اینکه بریم سراغ انواع سفارش‌های صرافی‌های کریپتو، یه نگاهی به دفترچه سفارش‌ها می‌ندازیم که نشون می‌ده سفارش‌ها چطور دیده می‌شن و تو بازار چه رتبه‌ای دارن.
دفترچه سفارش چیست ؟
دفترچه سفارش یه لیست جداگونه از سفارش‌های خرید (پیشنهادها) و فروش (درخواست‌ها) برای یه جفت معاملاتی خاصه. می‌تونی بهش به چشم یه بازار نگاه کنی که هرکسی می‌تونه توش شرکت کنه؛ اگه بخواد چیزی بخره، پیشنهاد می‌ده و اگه بخواد بفروشه، یه قیمت درخواست می‌کنه.
سفارش باز تو دفترچه سفارش می‌مونه تا وقتی که یا لغو بشه یا یکی پیشنهاد خرید رو قبول کنه یا برای فروش، موافقت کنه قیمت درخواستی رو بده.
انواع رایج سفارش‌های کریپتو
انواع مختلف سفارش‌ها به معامله‌گرا این امکان رو می‌دن که ارز دیجیتال رو با کلی انعطاف بخرن یا بفروشن، چه بخوای یه قیمت خاص برای خرید یا فروش بزنی، چه بخوای زمان معامله رو مشخص کنی.
سفارش‌ها می‌تونن تو بازار نقدی (اسپات) باشن که ارزهای دیجیتال برای اجرای فوری معامله می‌شن، یا تو بازار آتی (فیوچرز) که قراردادها می‌تونن تعیین کنن سفارش تو یه تاریخ بعدی انجام بشه.
سفارش‌های استاپ به معامله‌گرا اجازه می‌دن انتخاب کنن سفارش با چه قیمتی اجرا بشه و معمولاً برای این تنظیم می‌شن که اگه قیمت یه دارایی حسابی افت کرد، ضرر رو کم کنن.
سفارش‌های بازار – Market orders
سفارش بازار یه دستوریه که معامله‌گر می‌ده تا یه ارز دیجیتال رو با بهترین قیمت موجود تو بازار کریپتو بخره یا بفروشه و فوری اجرا بشه. این ساده‌ترین و پایه‌ای‌ترین نوع سفارش کریپتو حساب می‌شه.
مزایا
سفارش‌های بازار تو کریپتو برای معامله‌گری که نمی‌خواد منتظر یه قیمت خاص بمونه عالیه. برخلاف بقیه سفارش‌ها که بیشتر به امید رسیدن قیمت به یه هدف خاصن، سفارش‌های بازار حتماً اجرا می‌شن.
یه سفارش بازار تو کریپتو خودشو خودکار با بهترین سفارش محدود تو دفترچه سفارش جور می‌کنه و ازش نقدینگی کم می‌کنه. به همین خاطر بهش سفارش گیرنده می‌گن و برای همینم صرافی‌ها معمولاً برای سفارش‌های بازار کارمزد بیشتری می‌گیرن. چون سفارش‌های بازار فوری اجرا می‌شن، نمی‌شه اونا رو لغو کرد، برخلاف سفارش‌های محدود یا استاپ.
معایب
لغزش قیمت یه مشکل بزرگ سفارش‌های بازاره. این اتفاق وقتی می‌افته که سفارش‌های بازار بزرگ معمولاً با چند سفارش تو دفترچه سفارش جور می‌شن و ممکنه قیمت به سمت بدتر شدن تغییر کنه. به زبان ساده، لغزش وقتیه که سفارش با قیمتی پایین‌تر از چیزی که انتظار داشتی پر بشه.
این معمولاً به خاطر اینه که نقدینگی کافی برای پر کردن یه سفارش بزرگ با قیمت دلخواه نیست، پس قیمت پایین‌تر بعدی پر می‌کنه. اگه ارزش سفارش خیلی زیاد نباشه، شاید تفاوت قیمت اصلاً به چشم نیاد. ولی اگه حجم معامله بزرگ باشه، لغزش می‌تونه دردسر جدی درست کنه.
نقدینگی صرافی‌ها تو بازار کریپتو می‌تونه واقعاً مشکل‌ساز باشه، طوری که خیلی از کارشناسا فکر می‌کنن بعضی از حجم‌های اعلام‌شده ممکنه جعلی یا بادکرده باشه.
معامله‌گری که می‌خواد استراتژی معامله‌ش رو بهتر کنترل کنه، معمولاً بهتره از سفارش‌های محدود (Limit) استفاده کنه.
سفارش‌های محدود – Limit orders
سفارش محدود یا لیمیت تو کریپتو یه دستوریه که می‌گه فقط با قیمتی که معامله‌گر تعیین کرده، ارز دیجیتال بخر یا بفروش. این برای معامله‌گری که می‌تونه صبور باشه و منتظر رسیدن به یه قیمت خاص بمونه خیلی مناسبه.
مزایا
برخلاف سفارش‌های بازار، سفارش‌های محدود تو کریپتو دست معامله‌گر رو برای قیمت و مقدار دارایی بازتر می‌ذارن. اینا به معامله‌گرا اجازه می‌دن یه قیمت حداقل تعیین کنن و فقط با همون قیمت یا بالاتر معامله انجام بشه.
سرمایه‌گذارا می‌تونن یا سفارش باز یه معامله‌گر دیگه تو صرافی رو بگیرن یا یه سفارش باز بذارن که یکی دیگه برداره.
انعطاف‌پذیری سفارش‌های محدود به معامله‌گرا کمک می‌کنه کنترل بهتری داشته باشن و ریسکشون رو کم کنن، ضمن اینکه لازم نیست هی بازار رو چک کنن.
معایب
سفارش‌های محدود فقط وقتی قیمت تعیین‌شده بهش برسه اجرا می‌شن و حتی اون موقع هم تضمینی برای اجرا نیست، یا ممکنه فقط یه بخشی ازش پر بشه. سفارش‌ها اول بر اساس قیمت و بعد به ترتیب ورود رتبه‌بندی می‌شن. برای همین، حتی اگه قیمت به هدف برسه، ممکنه سفارش اجرا نشه چون سفارش‌های قبلی با همون مقدار هنوز منتظر پر شدنن.
یه روش خوب اینه که قیمت محدود رو یه کم بالاتر از قیمت فروش یا پایین‌تر از قیمت خرید سطح‌های روانی تنظیم کنی. چون بقیه هم ممکنه همین ترفند رو بزنن، بهتره دفترچه سفارش‌ها رو نگاه کنی تا قیمت‌هایی که سفارش زیادی روشون نیست رو پیدا کنی و شانس اجرای سفارشت بره بالا.
سفارش‌های محدود به‌عنوان سازنده (makers) حساب می‌شن، چون یه سفارش باز مستقیم تو دفترچه سفارش می‌ره و نقدینگی به بازار اضافه می‌کنه.
سفارش محدود در برابر سفارش استاپ
سفارش استاپ خیلی با سفارش محدود فرق داره، چون یه قیمت استاپ داره که فقط برای فعال کردن یه سفارش واقعی وقتی قیمت تعیین‌شده بهش رسید استفاده می‌شه. تازه، سفارش محدود تو بازار دیده می‌شه، ولی سفارش استاپ تا وقتی فعال نشه کسی نمی‌بینه.
سفارش‌های استاپ – Stop orders
سفارش استاپ برای خرید یا فروش یه ارز دیجیتال با قیمت بازار تنظیم می‌شه، وقتی که قیمت به قیمت استاپ برسه. تو این حالت، سفارش به یه سفارش بازار تبدیل می‌شه و با اولین قیمت موجود تو بازار پر می‌شه.
این نوع سفارش به معامله‌گرا کمک می‌کنه سودشون رو نگه دارن و ضررشون رو محدود کنن. ولی مثل سفارش‌های محدود، ممکنه حتی اگه قیمت هدف بهش برسه، اجرا نشه.
سفارش‌های استاپ می‌تونن بازار (market) یا محدود (limit) باشن. سفارش استاپ بازار وقتیه که قیمت به یه هدف از پیش تعیین‌شده (قیمت استاپ) برسه و همون موقع فوری اجرا بشه. سفارش‌های استاپ-محدود یه کم پیچیده‌ترن و اینجا بیشتر توضیح می‌دیم.
سفارش‌های استاپ محدود – Stop limit orders
سفارش استاپ-محدود تو کریپتو یه نوع سفارش پیشرفته‌ست. ترکیبی از سفارش استاپ و محدود حساب می‌شه و برای کم کردن ریسک استفاده می‌شه. معامله‌گرا معمولاً از سفارش‌های استاپ-محدود برای قفل کردن سود یا کم کردن ضرر استفاده می‌کنن.
سفارش استاپ-محدود فوری اجرا نمی‌شه و دو تا قیمت داره:
قیمت استاپ که سفارش رو به خرید یا فروش تبدیل می‌کنه؛
قیمت محدود که بالاترین قیمتی که معامله‌گر برای خرید حاضر به پرداختشه یا پایین‌ترین قیمتی که برای فروش قبول می‌کنه رو مشخص می‌کنه.
سفارش‌های استاپ-محدود شبیه سفارش‌های محدودن، ولی انعطاف بیشتری به معامله‌گر می‌دن.
به طور خلاصه، سفارش استاپ-محدود وقتی قیمت استاپ بهش برسه، ارز دیجیتال رو می‌خره یا می‌فروشه و معامله تا وقتی کل سفارش پر بشه ادامه پیدا می‌کنه. خوبی تعیین قیمت استاپ اینه که سفارش با قیمت بدتر اجرا نمی‌شه و معامله‌گرا می‌تونن کنترل دقیقی رو چگونگی اجرای سفارششون تو صرافی داشته باشن.
فرض کن الان بیت‌کوین 50,000 دلاره. شما می‌خوای اگر قیمت افت کرد و به 48,000 رسید (یعنی احتمال ادامه ریزش بود)، یه سفارش فروش بزاری که فقط اگه بتونی با قیمت 47,800 یا بهتر بفروشی، انجام بشه.
✅ در این حالت شما یه stop-limit order تنظیم می‌کنی:
Stop Price: 48,000
Limit Price: 47,800
وقتی قیمت به 48,000 می‌رسه، سفارش شما فعال می‌شه، ولی فقط اگر بتونه با قیمت 47,800 یا بیشتر انجام بشه (نه پایین‌تر).
یه مثال دیگه:
مزایا
سفارش استاپ-محدود فروش به معامله‌گرا کمک می‌کنه پایین‌ترین قیمتی که حاضرن از خریدار قبول کنن رو تعیین کنن. اگه کل سفارش کامل نشه، بقیه‌اش به‌عنوان یه سفارش باز با قیمت ۴۹,۵۰۰ دلار می‌مونه.
سفارش‌های استاپ-محدود تو بازار کریپتو خیلی کارآمدن، چون کمک می‌کنن نوسانات زیاد این بازار رو کنترل کنی و ریسک معامله‌گر رو کم کنن.
معایب
برخلاف سفارش‌های محدود، سفارش‌های استاپ-محدود خودکار تو دفترچه سفارش نمی‌رن. در واقع، فقط وقتی قیمت از پیش تعیین‌شده بهش برسه، سفارش تو دفترچه سفارش می‌ره و همه می‌بیننش. مثل سفارش‌های محدود، سفارش‌های استاپ-محدود هم ممکنه اجرا نشن یا فقط یه بخشی ازشون پر بشه.
سفارش‌های استاپ لاس – Stop loss orders
سفارش استاپ-لاس تو کریپتو یه ابزار کلیدی برای مدیریت ریسکه، چون وقتی قیمت به یه سطح از پیش تعیین‌شده می‌رسه، به‌طور خودکار موقعیت رو می‌بنده.
مزایا
مثل سفارش‌های استاپ-محدود، سفارش‌های استاپ-لاس هم برای بازار پرنوسان کریپتو خیلی به‌دردبخورن.
اینا مخصوصاً برای مدیریت یه سبد ارز دیجیتال، خصوصاً تو معاملات روزانه، خیلی کارآمدن، چون به معامله‌گرا اجازه می‌دن از مانیتورشون فاصله بگیرن و رو چیزای دیگه تمرکز کنن. مثل سفارش‌های استاپ-محدود، اینا هم دو تا قیمت دارن: یه قیمت استاپ و یه قیمت برای ضرر.
مثلاً، اگه معامله‌گرا بخوان یه ارز دیجیتال بفروشن و بازار خرسی باشه، یعنی قیمت داره حسابی میاد پایین، می‌تونن قیمت استاپ رو ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت ضرر رو ۴۹,۵۰۰ دلار بذارن تا جلوی ضرر رو بگیرن.
معامله‌گرای با تجربه معمولاً بسته به بالا یا پایین رفتن بازار، استاپ-لاس رو جابه‌جا می‌کنن. تنظیم ساختار مدیریت معاملاتشون بر اساس رفتار بازار بهشون کمک می‌کنه ضرر رو محدود کنن.
معایب
نقطه ضعف سفارش‌های استاپ-لاس اینه که موجودی‌شون خودکار قفل می‌شه و نمی‌تونی برای هیچ نوع معامله یا سفارش دیگه‌ای ازش استفاده کنی. تخصیص یه بخشی از پول به استاپ-لاس و یه بخش به عملیات دیگه می‌تونه این مشکل رو حل کنه.
ضمناً، چون سفارش استاپ-لاس وقتی به سفارش بازار تبدیل می‌شه تضمینی برای پر شدن کاملش نیست، مثل سفارش‌های بازار، اینا هم به لغزش قیمت حساسن.
مدت زمان فعال بودن سفارش‌ها
دستور «مدت زمان فعال بودن» (Time in Force) مشخص می‌کنه که یه سفارش کریپتو تا کی فعال می‌مونه قبل از اینکه اجرا بشه یا منقضی بشه. تنظیم سفارش بر اساس پارامترهای زمانی خاص به معامله‌گرا کمک می‌کنه با ساختارها و پیش‌بینی‌های بازار کریپتو هماهنگ باشن، مخصوصاً اگه از اندیکاتورهای معاملاتی مهم مثل میانگین متحرک که خیلی به زمان حساسن استفاده کنن.
انواع سفارش‌های مدت زمان فعال
خوب تا لغو (GTC):
این سفارش کریپتو تو دفترچه سفارش می‌مونه و تا وقتی اجرا یا لغو بشه معتبره.
فوری یا لغو (IOC):
معامله‌گرای کریپتو می‌تونن این سفارش رو برای اجرای فوری بذارن. اگه فوری پر نشه، خودکار لغو می‌شه و از دفترچه سفارش پاک می‌شه. این نوع سفارش به معامله‌گر اجازه می‌ده حداقل مقداری که برای پر شدن فوری در دسترسه رو مشخص کنه، و هر بخشی که پر نشه خودکار لغو می‌شه.
پر کردن یا حذف (FOK):
سفارش پر کردن یا حذف (FOK) یه نوع سفارشه که فقط اگه کل مقدارش فوراً بتونه با قیمت مورد نظر تو بازار پر بشه، اجرا می‌شه. اگه حتی یه ذره از سفارش نتونه همون لحظه پر بشه، کل سفارش خودکار لغو می‌شه و هیچ بخشی ازش تو دفترچه سفارش نمی‌مونه.
این سفارش برای معامله‌گراییه که نمی‌خوان سفارششون نصفه‌نیمه اجرا بشه، چون ممکنه موقعیتشون تو یه دارایی خیلی کوچیک بشه و به دردشون نخوره. اگه سفارش کامل پر نشه، سیستم همون لحظه که وارد بازار می‌شه، کلش رو لغو می‌کنه.
این نوع سفارش برای معامله‌گرای کریپتوعه که نمی‌خوان سفارششون نصفه‌نیمه پر بشه و موقعیتشون تو یه دارایی خیلی کم باشه. اگه کل سفارش همون لحظه که وارد بازار می‌شه پر نشه، سیستم کل سفارش رو کامل لغو می‌کنه.
انواع رایج سفارش‌های کریپتو
انواع مختلف سفارش‌ها به معامله‌گرا این امکان رو می‌دن که ارز دیجیتال رو با کلی انعطاف بخرن یا بفروشن، چه بخوای یه قیمت خاص برای خرید یا فروش بزنی، چه بخوای زمان معامله رو مشخص کنی.
سفارش‌ها می‌تونن تو بازار نقدی (اسپات) باشن که ارزهای دیجیتال برای اجرای فوری معامله می‌شن، یا تو بازار آتی (فیوچرز) که قراردادها می‌تونن تعیین کنن سفارش تو یه تاریخ بعدی انجام بشه.
سفارش‌های استاپ به معامله‌گرا اجازه می‌دن انتخاب کنن سفارش با چه قیمتی اجرا بشه و معمولاً برای این تنظیم می‌شن که اگه قیمت یه دارایی حسابی افت کرد، ضرر رو کم کنن.
خودت سفارش‌ها رو امتحان کن
اگه می‌خوای یه سرمایه‌گذاری سریع تو کریپتو بکنی یا معامله کریپتو رو جزو برنامه روزانه‌ت بیاری، باید با رایج‌ترین انواع سفارش‌ها که بالا گفتم آشنا باشی. دونستن این اصول اولیه باعث می‌شه راحت بتونی همه گزینه‌های سفارشی که تو صرافی‌ها هست رو بررسی کنی.
از تست نت صرافی ها استفاده کن تا بهت بودجه تست بدن و بتونی باهاش به صورت تستی معامله کنی
