
خلاصه و مفید
بازارها از میکرها و تیکرها تشکیل شدن. میکرها سفارشهای خرید یا فروش میسازن که فوری اجرا نمیشن (مثلاً «بیتکوین رو وقتی قیمت به ۱۵ هزار دلار رسید بفروش»). این باعث ایجاد نقدینگی میشه، یعنی برای بقیه راحتتره که وقتی شرط برقرار شد، فوری بیتکوین بخرن یا بفروشن. کسایی که فوری میخرن یا میفروشن بهشون تیکر میگن. به عبارت دیگه، تیکرها سفارشهایی که میکرها ساختن رو پر میکنن.
مقدمه
تو هر نوع صرافی (چه فارکس، چه سهام، چه ارز دیجیتال)، فروشندهها با خریدارها جور میشن. بدون این نقاط تلاقی، باید پیشنهاداتت برای معامله بیتکوین با اتریوم رو تو شبکههای اجتماعی تبلیغ کنی و امیدوار باشی یکی علاقهمند بشه.
تو این مقاله، درباره مفهوم میکرها و تیکرها حرف میزنیم. هر کسی که تو بازار فعالیت میکنه، دستکم تو یکی از این دو دسته جا میگیره — در واقع، اگه معاملهگری، احتمالاً یه زمانی هم میکر میشی هم تیکر. میکرها و تیکرها خون تو رگهای خیلی از پلتفرمهای معاملاتیان، و بودن یا نبودنشون صرافیهای قوی رو از ضعیف جدا میکنه.
بیایم درباره نقدینگی حرف بزنیم
قبل از اینکه درست بریم سراغ میکرها و تیکرها، باید درباره نقدینگی حرف بزنیم. وقتی یکی میگه یه دارایی نقدینه یا غیرنقدینه، داره درباره این حرف میزنه که چقدر راحت میتونی بفروشیش.
یه اونس طلا یه دارایی خیلی نقدینه، چون تو زمان کوتاه راحت میتونی بفروشیش و پول نقد بگیری. ولی یه مجسمه ده متری از مدیرعامل بایننس که سوار یه گاو نره، متأسفانه یه دارایی خیلی غیرنقدینه. با اینکه تو باغچه هر خونهای قشنگ به نظر میرسه، واقعیت اینه که هرکسی دنبال همچین چیزی نیست.
یه ایده مرتبط (ولی یه کم متفاوت) نقدینگی بازاره. یه بازار نقد جاییه که میتونی داراییها رو راحت با ارزش منصفانه بخری و بفروشی. تقاضا از کسایی که میخوان دارایی رو بخرن زیاده، و عرضه از کسایی که میخوان بفروشن هم زیاده.
با این حجم فعالیت، خریدارها و فروشندهها معمولاً وسط راه به هم میرسن: پایینترین سفارش فروش (یا قیمت درخواستی) تقریباً همون قدره که بالاترین سفارش خرید (یا قیمت پیشنهادی). در نتیجه، اختلاف بین بالاترین پیشنهاد خرید و پایینترین درخواست فروش کمه (یا تنگ). راستی، به این اختلاف میگن اسپرد پیشنهاد-درخواست.
برعکس، یه بازار غیرنقد هیچکدوم از این ویژگیها رو نداره. اگه بخوای یه دارایی بفروشی، به سختی میتونی با قیمت منصفانه بفروشیش، چون تقاضا زیاد نیست. در نتیجه، بازارهای غیرنقد معمولاً اسپرد پیشنهاد-درخواست خیلی بالاتری دارن.
خب! حالا که نقدینگی رو پوشش دادیم، وقتشه بریم سراغ میکرها و تیکرها.
مارکت میکرها و مارکت تیکرها
همونطور که گفتیم، معاملهگرایی که به صرافی سرازیر میشن، یا میکرن یا تیکر.
میکرها
صرافیها معمولاً ارزش بازار یه دارایی رو با یه دفترچه سفارش محاسبه میکنن. اینجا جاییه که همه پیشنهادهای خرید و فروش از کاربرا جمع میشه. مثلاً ممکنه یه دستور بدی مثل این: ۸۰۰ بیتکوین رو با قیمت ۴,۰۰۰ دلار بخر. این به دفترچه سفارش اضافه میشه و وقتی قیمت به ۴,۰۰۰ دلار برسه، اجرا میشه.
سفارش میکر (فقط ثبت) مثل چیزی که گفتیم، باید از قبل نیتت رو اعلام کنی و به دفترچه سفارش اضافه کنی. تو یه میکری، چون به یه جورایی «بازار رو ساختی». صرافی مثل یه مغازهست که از آدما برای گذاشتن جنساشون روی قفسهها کارمزد میگیره، و تو همونی که موجودی خودت رو اضافه میکنی.
معمولاً معاملهگرای بزرگ و مؤسسات (مثل اونایی که تو معاملات پرسرعت تخصص دارن) نقش میکرهای بازار رو میگیرن. ولی معاملهگرای کوچیک هم میتونن با گذاشتن بعضی انواع سفارش که فوری اجرا نمیشن، میکر بشن.
لطفاً توجه کن که استفاده از سفارش محدود تضمین نمیکنه سفارشت میکر باشه. اگه میخوای مطمئن بشی سفارشت قبل از اجرا تو دفترچه سفارش میره، موقع ثبت سفارش گزینه «فقط ثبت» رو انتخاب کن (فعلاً فقط تو نسخه وب و دسکتاپ هست).
تیکرها
اگه بخوایم مثال مغازه رو ادامه بدیم، تو داری موجودیت رو روی قفسهها میذاری تا یکی بیاد بخره. اون یکی تیکره. ولی به جای برداشتن قوطی لوبیا از مغازه، اونا دارن از نقدینگیای که تو فراهم کردی استفاده میکنن.
فکرشو بکن: با گذاشتن یه پیشنهاد تو دفترچه سفارش، نقدینگی صرافی رو بیشتر میکنی، چون خرید و فروش رو برای کاربرا راحتتر میکنی. از اون طرف، تیکر یه بخشی از اون نقدینگی رو برمیداره. با یه سفارش بازار — دستوری برای خرید یا فروش با قیمت فعلی بازار. وقتی این کارو میکنن، سفارشهای موجود تو دفترچه سفارش فوری پر میشن.
اگه تا حالا تو بایننس یا یه صرافی ارز دیجیتال دیگه یه سفارش بازار برای معامله زدی، پس تیکر بودی. ولی توجه کن که با سفارشهای محدود هم میتونی تیکر باشی. موضوع اینه: هر وقت سفارشی که یکی دیگه گذاشته رو پر کنی، تیکر حساب میشی.
کارمزدهای میکر-تیکر
خیلی از صرافیها یه بخش بزرگ از درآمدشون رو از کارمزدهای معاملاتی که برای جور کردن کاربرا میگیرن به دست میارن. این یعنی هر وقت یه سفارش میسازی و اجرا میشه، یه مقدار کم کارمزد میدی. ولی این مقدار از یه صرافی به صرافی دیگه فرق داره و ممکنه بسته به حجم معاملهت یا نقشت هم تغییر کنه.
معمولاً به میکرها یه جور تخفیف میدن، چون اونا به صرافی نقدینگی اضافه میکنن. این برای کسبوکار خوبه — معاملهگرای احتمالی فکر میکنن وای، نگاه کن این پلتفرم چقدر نقدینگی داره، باید اینجا معامله کنم. به هر حال، همچین جایی از یه صرافی با نقدینگی کمتر جذابتره، چون معاملهها راحتتر اجرا میشن. تو خیلی از موارد، تیکرها کارمزد بیشتری نسبت به میکرها میدن، چون اونا نقدینگیای که میکرها فراهم میکنن رو ارائه نمیدن.
همونطور که گفتیم، ساختار کارمزد میکر-تیکر به پلتفرم بستگی داره. مثلاً، میتونی تفاوت قیمتگذاری میکر-تیکر برای بایننس رو تو صفحه برنامه کارمزدهاش ببینی.
نظرات پایانی
خلاصهش کنیم، میکرها معاملهگرانیان که سفارش میسازن و منتظر میمونن تا پر بشه، در حالی که تیکرها کساییان که سفارشای یکی دیگه رو پر میکنن. نکته کلیدی اینجاست که میکرهای بازار تأمینکنندههای نقدینگیان.
برای صرافیهایی که از مدل میکر-تیکر استفاده میکنن، میکرها برای جذابیت پلتفرم به عنوان یه جای معامله خیلی مهمان. معمولاً صرافیها به میکرها با کارمزدهای کمتر جایزه میدن، چون اونا نقدینگی فراهم میکنن. در مقابل، تیکرها از این نقدینگی استفاده میکنن تا راحت دارایی بخرن یا بفروشن. ولی معمولاً برای این کار کارمزد بیشتری میدن.